Leren jouw mentorleerlingen liever van een scherm of uit een boek? ‘Scherm versus boek’ hoe leer je beter? En aantekeningen maken? Met een laptop of met pen en papier? Hoe zit dat nu met leren vanaf een laptop, iPad of Chromebook? Hoe leren jouw mentorleerlingen het meest effectief en efficiënt en bespreek je dat met ze?
Leren leerlingen beter vanaf een scherm of uit een boek?
Wat zijn de wetenschappelijk inzichten over het leren vanaf een scherm? Over de impact van digitalisering en de manier van lezen verscheen de Stavanger Verklaring. Die verklaring vat het onderzoek van zo’n honderd wetenschappers samen. De conclusie is duidelijk. Tekstbegrip vanaf een scherm is significant minder dan vanaf papier. Als leerlingen snel een algemene indruk willen krijgen van een tekst wint het scherm. Maar als leerlingen een tekst willen begrijpen en onthouden dan wint papier. Papier wint ook als leerlingen verdiepende vragen moeten beantwoorden over de inhoud van een tekst.
Aantekeningen maken met pen of met laptop?
Studenten kunnen zo snel typen dat ze het college letterlijk overnemen, vertelde hoogleraar onderwijspsychologie Paul Kirschner tegen Nieuwsuur. Maar zo verwerken je hersenen de stof niet. Schrijven gaat niet zo snel als typen. Als leerlingen aantekeningen schrijven, worden zij gedwongen onderscheid te maken tussen hoofd- en bijzaken. Letterlijk overtypen is vergelijkbaar met een leerling die de belangrijke zaken in een tekst markeert en vervolgens met een heel groen hoofdstuk zit: je voert wel wat uit maar je leert niets.
Het nut van schrijven
Schrijven met pen op papier is een fysiek proces waarbij meerdere hersengebieden betrokken zijn. Als leerlingen schrijven, activeert dit fysieke proces een uniek hersencircuit. Precies dit hersencircuit maakt leren makkelijker. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat leerlingen hun geheugen en leervermogen verbeteren door de fysieke activiteit van schrijven. Als leerlingen typen, blijkt dit niet zo te zijn.
Bovendien is 90% van alle toetsen, schoolexamens en centraal examens schriftelijk. Soms moet een leerling wel 3 uur achtereen schrijven met een pen op papier. Sommige leerlingen hebben hier dankzij hun schermgebruik moeite mee, ze zijn het fysieke schrijven verleerd. Dat heeft een negatieve invloed op het resultaat van deze schriftelijke toetsen.
Teksten lezen
Leerlingen leren beter van papier dan van een scherm. Ook teksten lezen uit een boek betreft een fysieke handeling. Leerlingen lezen namelijk letters maar maken onbewust ook een soort plattegrond van een pagina, een hoofdstuk of een tekst in hun brein. De fysieke ervaring van weten waar je in de tekst bent, vergemakkelijkt het opslaan van die plattegrond en daarmee het begrip van de tekstinhoud.
Afleiding
Bovendien zorgen die schermen ook voor afleiding. Zo ken ik leerlingen die YouTube-filmpjes kijken bij Frans en Netflixen tijdens wiskunde. En dan heb ik de notificaties van social media nog niet genoemd.
Is er dan helemaal niets goed aan die digitale revolutie?
Jawel. Hoe makkelijk is het om wiskunde uitleg te krijgen van Menno of geschiedenis uitleg van Jort. Nederlandse grammatica kun je heel goed oefenen op cambiumned en Franse werkwoorden leer je vervoegen op verbuga.eu. Verder vinden leerlingen diagnostische toetsen, oefeningen en uitwerkingen op internet voor bijna alle vakken. Geweldig! Maar gebruik deze sites alleen ter aanvulling. Effectief en efficiënt studeren, dus méér leren in minder tijd, doe je uit een boek zonder scherm en/of mobiel.
‘Scherm versus boek’ hoe leer je beter? Met 4 tips voor mentoren
- Klagen je leerlingen over lange studietijden en/of slechte cijfers? Stimuleer je leerlingen dan eens uit het boek te leren zonder scherm. De meeste scholen hanteren naast het scherm ook nog gewoon fysieke boeken. Gebruik het scherm alleen als ondersteunend, voor extra uitleg of oefenmateriaal. Bespreek samen het verschil in inspanning en resultaat.
- Neem samen de proef op de som. Laat je mentorklas bijvoorbeeld een halve mentor-les leren vanaf een scherm en een halve les uit het boek. Wat is het resultaat?
- Hebben jouw leerlingen mooie cijfers en klagen ze niet over lange studietijden? Bied dan dit artikel ter kennisgeving aan.
- Wellicht inspireert de uitzending van Arjen Lubach om zowel het mobiele telefoon als het leren van een scherm op school te agenderen?
Wil jij meer wetenschappelijke inzichten over het puberbrein, het onderwijs en leren leren vertalen naar je klaslokaal? Want:
Hoe gaat het met jouw leerlingen?
- Zijn ze gemotiveerd om te leren?
- Maken ze hun huiswerk?
- Hoe gaat het met hun welzijn?
- Komen hun resultaten overeen met hun capaciteiten?
- Heb je genoeg handvatten om hen te ondersteunen?
- En hoe betrek je de ouders bij dit proces?
Kijk eens bij mijn training Mentoraat met Resultaat. In deze praktische training begeleid ik mentoren en schoolleiding in 5 stappen naar een effectief en efficiënt mentoraat én een verlichting in hun werkdruk.
Resultaat? Samen stellen we een jaarplanner voor mentoren op. Jullie leveren de input en ik maak de jaarplanner. In deze jaarplanner komt de behoefte van de school, het goede materiaal wat jullie al gebruiken en het materiaal van Investeren in Leren samen. Een jaarplanning inclusief filmmateriaal, blogs en praktisch bruikbaar studiemateriaal. Schoolleiding en ouders worden ook bij het mentoraat betrokken.
Graag kom ik naar je school om samen te kijken wat ik voor jullie kan betekenen. Want een goed mentoraat dat duidelijkheid biedt aan leerlingen, ouders, mentoren en schoolleiding is een onderwijsinterventie die wél werkt! Neem gerust contact met mij op.
Geef een reactie