Hoe gelukkig zijn onze jongeren? Hebben Nederlandse scholieren inderdaad zoveel stress over school, huiswerk en toets-weken? Dit is recent opnieuw onderzocht in opdracht van UNICEF Nederland. Tussen december 2018 en mei 2020 voerden het Trimbos-instituut, Stichting Alexander en de Universiteit Utrecht het onderzoek uit onder de titel ‘Geluk onder Druk?’
Op basis van het HBSC-onderzoek uit 2017 wisten we dat stress onder jongeren in Nederland meer dan verdubbeld was sinds 2001. Er verschenen alarmerende krantenberichten. Kinderombudsvrouw Margrite Kalverboer zette in 2017 het thema school en werkdruk op nummer één van haar to-do lijst. Voor mij was dit in 2019 de aanleiding om de Week van het Huiswerk in het leven te roepen. Terecht, blijkt ook uit dit recente onderzoek.
‘Geluk onder druk?’ Het goede nieuws
Hoe gelukkig zijn onze jongeren? Nederlandse kinderen horen tot de gelukkigste ter wereld. Middelbare scholieren geven hun leven gemiddeld een 7,5 . Dat komt mede omdat zij veel steun ontvangen van hun ouders en leeftijdsgenoten. Verder is Nederland een niet-hiërarchisch land en jongeren ervaren hier doorgaans relatief veel vrijheid. Die vrijheid heeft een gunstig effect op de mentale gezondheid van de jeugd.
‘Geluk onder druk?’ Het slechte nieuws
Nederlandse jongeren ervaren wel veel stress door school. Gemiddeld heeft 1 op de 3 middelbare scholieren vaak of altijd stress door huiswerk en school. Meisjes ervaren meer druk door schoolwerk dan jongens. Vervolgens neemt de druk toe als leerlingen ouder worden. Van alle 16 jarigen ervaart de helft stress door school. Tot slot stijgt de ervaren druk naarmate het schoolniveau hoger is. Havo- en vwo-leerlingen ervaren dus meer stress dan vmbo-leerlingen.
Hoe gelukkig zijn onze jongeren?
Meer weten over ‘Geluk onder druk?’. UNICEF heeft een factsheet, een rapport, een jongerenmagazine en een duidelijk filmpje met de belangrijkste studieresultaten gemaakt.
En Corona dan?
Gisteren (maandag 29 maart 2021) maakte het Centraal Bureau voor de Statistiek de nieuwste cijfers bekend. ‘De Nederlander werd in het coronajaar zelfs iets tevredener’ kopte de Trouw gisteren. Maar voor dit jaarlijks onderzoek worden alleen Nederlanders boven de 18 ondervraagd.
Socioloog Godfried Engbersen van de Erasmus Universiteit Rotterdam is betrokken bij Impact Corona. Dit is een onderzoek naar de maatschappelijke gevolgen van het coronabeleid. Hij stelt dat het welbevinden van jongeren echt terugloopt maar gelukkig niet in de mate zoals voorspeld werd.
Waar gaat stress bij jongeren over?
Uit het onderzoek van UNICEF blijkt dat leerlingen druk op school ervaren door:
- hoge eisen aan zichzelf te stellen,
- cijfers die al vroeg meetellen voor het eindexamen,
- cijfers die in de klassen-groepsapp gedeeld worden;
- toets-weken, SE weken en examens,
- op een te hoog niveau te zitten,
- niet serieus genomen te worden,
- slechte cijfers te krijgen,
- het verpesten van een presentatie,
- samen te moeten werken met andere leerlingen in projectgroepen,
- druk te voelen vanuit ouders en docenten,
- gedoe met docenten op school.
Wat helpt jongeren bij stress?
‘Geluk onder druk?’ onderzocht ook in hoeverre sociale steun helpt tegen stress. En het antwoord is: “Ja, sociale steun helpt tegen stress”. Hoe gemakkelijker jongeren kunnen praten over hun zorgen met familie, des te minder druk zij ervaren door schoolwerk. Bovendien ervaren leerlingen minder stress als zij adviezen en ondersteuning van docenten en decanen ondervinden. Leerlingen vinden ook de steun van klasgenoten belangrijk.
Tot slot geven jongeren aan dat veel bewegen en sporten helpt bij stress. Hoe vaker jongeren intensief bewegen, des te minder druk zij ervaren door schoolwerk. Er is dus een correlatie. Maar ervaren sportende leerlingen dankzij die sport minder stress? Of hebben leerlingen die minder stress ervaren gewoon meer tijd om te sporten. Hoe dan ook is sporten voor middelbare scholieren erg gezond in vele opzichten.
Hoe creëren ouders, school en leerlingen samen die ondersteunende sociale omgeving?
De steun van ouders, docenten, mentoren en decanen doet er dus toe. Het helpt leerlingen beter te functioneren! Verschillende wetenschappelijke onderzoeken bevestigen elkaar hierin.
Tijd om deze ondersteunende sociale omgeving vorm te geven. Hoe?
Geef een reactie