Professor neuropsychologie Jelle Jolles bleef op de middelbare school in de tweede klas zitten en is uiteindelijk met een 5 voor scheikunde geslaagd. Hij dankt zijn vroegere natuurkunde leraar en zijn ouders voor het vertrouwen en de steun die zij hem gaven.

Deze week is Jolles pas verschenen boek Tienerbrein mijn inspiratiebron. Jolles schrijft in zijn voorwoord dat genen de potentie bepalen van tieners en de omgeving de ontplooiing van het ‘latent talent’ . Hij stelt dat aangeboren talenten een juiste houding, motivatie en begeleiding nodig hebben om te bloeien. Wat kun je hier nu concreet mee als ouder of docent? Als ik lezingen geef op middelbare scholen aan ouders of docenten adviseer ik altijd om S.L.I.M. te zijn. 

Geef Steun, Leiding, Inspireer en Motiveer!

Hoe je dat doet? Dat verschilt natuurlijk per kind. Ter illustratie doe ik hier verslag over Thomas uit mijn huiswerkklas. 

Steun

Thomas zit in VWO 3 en heeft afgelopen week een 7,8 voor NASK gehaald en een 5,2 voor geschiedenis. Thomas en ik hadden beide vakken samen gepland, Thomas voerde de planningen uit en ik overhoorde Thomas. Dat ging allemaal goed. Nu is Thomas boos. De 5,2 overschaduwt zijn 7,8. Pa appt zijn zoon: ‘Dacht dat jij je best ging doen? Zwaar teleurgesteld!’. Goed, pa is ook van zijn frustratie af. Nu Thomas nog. Op de huiswerkklas trakteer ik om de 7,8 te vieren.  

Leiding

We analyseren de 5,2. Thomas kent de stof van geschiedenis goed. Waar ging het dan fout? Thomas zegt dat hij begrippen als continuïteit en discontinuïteit moest toepassen op de stof. Verder moest hij relevante historische bronnen analyseren. Zijn die bronnen primair, secundair, objectief, subjectief, representatief of niet? Gelukkig volgt er snel na dit SO over paragraaf 1 t/m 3, een repetitie over paragraaf 1 t/m 6. We verwerken de stof op de ingeslagen weg. Daarnaast gaan we aan de slag met de historische vaardigheden zoals hierboven genoemd.

Inspireer 

Thomas heeft een geweldige NASK-docent. Zij organiseert een ‘luchtjacht’: ze heeft een lijst van wel 30 proefjes met lucht opgesteld. Naarmate de proef moeilijker is, krijg je er meer punten voor. Voor iedere proef die een leerling uitvoert en kan bewijzen krijgt hij punten. Er zijn 120 punten te verdienen dus een tien is haalbaar! Alle vrije tijd van Thomas gaat in deze jacht zitten, hij heeft al zelf een barometer gemaakt en is over een isobar gesprongen.

Motiveer

Thomas zijn geschiedenis docent is niet zo inspirerend. Ik vraag Thomas te berekenen wat hij nodig heeft om zijn gemiddelde voor geschiedenis op te halen tot een 5½ . Een 6½ voor de komende repetitie, dat is te overzien, daar zetten we op in! We passen een twee sporenbeleid toe. Thomas bestudeert de stof en zijn vader overhoort. Thomas en ik gaan aan de slag met de vaardigheden. We analyseren de bronnen in het betreffende hoofdstuk uit het geschiedenisboek. In Thomas schrift staat precies het verschil beschreven tussen primaire en secundaire bronnen en uitgelegd wanneer een bron representatief is of niet. Verder passen we begrippen als continuïteit en discontinuïteit toe. Naarmate de paragrafen vorderen gaat het steeds beter. Die 6½ gaat er komen, minimaal!

 SLIM zijn, en wat krijg je ervoor?

Het lijken soms parels voor de zwijnen en af en toe valt stank voor dank je ten deel. SLIM zijn kan veel geduld en uithoudingsvermogen vergen. Maar Jelle Jolles is er zijn leraar en ouders tot op de dag van vandaag dankbaar voor. Slimme pubers vereisen dus SLIMme ouders. En daar hoef je geeneens zo heel slim voor te zijn! Steun en Leiding geven, Inspireren en Motiveren! Zó komt ‘latent talent’ tot ontplooiing en wat zullen ze ons, later, dankbaar zijn!