Jasper zit in een H/V-brugklas. Hij wil heel graag naar het VWO en zijn ouders willen dat ook. Zoonlief komt naar mijn huiswerkklas. We gaan proberen een eindspurt in te zetten om aan de hoge norm van een 7,4 gemiddeld te voldoen. Jasper maakt voor biologie, geschiedenis en aardrijkskunde altijd uittreksels. Als ik ze nader bekijk zijn het uitreksels. Leer met effect, maak een uittreksel in plaats van uitreksel!

Wat is het verschil tussen een uittreksel en een uitreksel?

Als je iets uitrekt, wordt het groter maar als je de belangrijkste dingen uit een tekst trekt, wordt het compacter. Het uit(t)reksel van Jasper is ook niet af. Hij geeft toe dat hij ze eigenlijk nooit af krijgt omdat hij zoveel ander huiswerk heeft.

Het is een bekende valkuil, je begint enthousiast aan een uittreksel maar na verloop van tijd verandert dat uittreksel tot studiedoel in plaats van studiemiddel.

Waarom blijven leerlingen uit(t)reksels maken?

Het gekke is dat veel scholieren blind vertrouwen op hun uittreksel. Als het daar in staat, staat het ook in hun geheugen. Was dat maar waar! Dat vertrouwen verklaart het passief overschrijven van de stof. Als ik Jasper aan het werk zie, schat ik in dat zijn brein op halve kracht werkt. Het doet me denken aan lopende band werk. Hij maakt geen keuzes tussen hoofd- en bijzaken, neemt de woordkeus van het boek over en vult deze aan. Hij rekt dus de tekst uit. Ik stel voor hem te overhoren en hij blijkt de overgeschreven stof niet toe te kunnen passen. We besluiten om de volgende paragraaf actief te bestuderen door middel van de 5W-vragen (wat, waar, waarom, wie, wanneer). Deze stof beheerst hij stukken beter!

Jasper gelooft echter heilig in zijn uittreksel methode maar ik niet! Jasper en ik sluiten een compromis. Hij mag een uittreksel maken mits hij mijn richtlijnen opvolgt:

Richtlijnen voor een goed uittreksel:

1. Lees de stof goed door.
2. Neem de titels van het hoofdstuk(ken), de paragrafen en de tussenkopjes over. Geef ze elk een eigen kleur. Je hebt nu al een structuur!
3. Vertaal de inhoud in eigen woorden.
4. Lukt dat niet? Dan snap je de stof dus niet! Misschien helpt het als je de stof verbeeldt?
5. Vertaal de stof alsnog in eigen woorden, zonder voorbeelden en uitweidingen
6. Nu heb je een uittreksel ipv een uitreksel!

Vind je deze richtlijnen waardevol?

Deel ze hieronder op de social media!